Bagtyýar sazy

Bagtyýar topragynyň ýaşaýjylary iň ygtybarly we gadymy eýran taýpalarynyň biri we Eýranyň iň uly çarwa jemgyýetidir. Ýurt bölünişiginde Bagtyýar topragy Çaharmahal we Bagtyýari, Kahkiluyeh we Boyer Ahmad, Esfahan, Fars, Lorestan we Huzestan welaýatlarynyň alty bölegini öz içine alýar. Bu giň meýdanda, aýdym-sazyň dürli nusgalaryny eşidip bilersiňiz, olaryň hersiniň beýleki sebitlere ýakynlygy taýdan özboluşly aýratynlyklary bar. Bagtyýar sazyny ýerine ýetirijilere "Toşämal" diýilýär. Bagtyýar medeniýetiniň we aýdym-sazynyň esasy bölegi Toşmal tarapyndan goralyp saklanypdyr we nesilden-nesle geçip dowam edipdir. Toshamallar karnaýda, surnaýda we depde saz çalýarlar, käwagt tüýdük, gyjak çalyp, aýdym aýdýarlar.

Bagtyýar sazyny dört topara bölmek bolar: birinji topar dürli görnüşli aýdymlar, dürli aýdymlary ýerine ýetirmek bilen şatlykly ýygnanyşyklaryň sazy. Ikinji topar, Gagriyo we Kotal dabarasyny öz içine alýan matam sazy. Gagrio solist bilen hor topary tarapyndan ýerine ýetirilýän gynandyryjy aýdymyň bir görnüşidir. Kotal dabarasynyň sazy, karnaý we deprek bilen çalynyp ýerine ýetirilýän aýdymdyr. Üçünji toparda, iň meşhur iş aýdymlarynda Maşke Dogh, Borzegari, Holehei, Sarkohi we başgalar bar. Dördünji topar dessan saz bolup, Şahnameni aýtmak muňa mysal bolup durýar.

Bagtyýar topragynyň ikisiniňem umumy saz gurallary karnaý, surnaý, tüýdük, dep, daýyra we gyjakdyr.