بنیانگذار نخستین کودکستان و مدرسه ناشنوایان ایران.

«کلیله و دمنه»، «تاجنامه انوشیروان»، «آیین‌نامه عهد ساسانی»، «کتاب مزدک» و «کتاب التاج» از دیگر کتاب‎هایی است که ابن مقفع آنها را از زبان پارسی میانه به عربی ترجمه کرده است. ابن موقفع با این آثار، فرهنگ ایرانی را به کشورهای عربی معرفی کرده است.

ابن‌بواب،‌ 64 نسخه‌ از قرآن‌ مجید را کتابت‌ کرده‌ است‌. نسخه کامل‌ قرآن‌ موجود به‌ خط او در کتابخانه چستربیتی‌ نگهداری‌ می‎شود.

جایگاه ابن مسکویه در تاریخ تفکر اسلامی از جهت پرداختن به اخلاق و به تبع آن سیاست، قابل توجه است. او به سنتی در تفکر اسلامی تعلق دارد که وزن ویژه‌ای را برای عقل و خرد قائل است.

شعر عنصری بلخی را خالی از لطافت‌ شاعرانه می‌دانند، موضوعی که عنصری‌ خود نیز متوجه این مطلب بوده است و در قطعه معروف خود اینطور می‎سراید که «غزل رودکی وار نیکو بود/ غزل‌های من رودکی‌وار نیست».

باباطاهر عریان یا باباطاهر همدانی، بیشتر به‌دلیل‌ دوبیتی‌های‌ عوام‌‌فهم‌ و خواص‌‌پسند، شناخته شده و در دل‎ها جا باز کرده است.

ابوسعید ابوالخیر با دوری از تعصب در تاریخ ماندگار شد. او به تمامی افراد، بدون در نظر گرفتن دین و آیین آنها احترام می‌گذاشت. ابوسعید ابوالخیر را پیشگام عرفان عملی در ادبیات فارسی می‎دانند.

شیخ کلینی با نوشتن کتاب «اصول کافی» کمک زیادی به حفظ معارف اهل بیت(ع) کرد. این تنها اصلی است که همه عالمان شیعه و سنی بر روی آن اتفاق نظر دارند.

عبدالرحمان جامی در آثارش توانست عرفان اسلامی را به دل دوست‌داران کتاب در ایران ببرد و با زبان و نثری ساده و شیوا کتابخوان‎های اندک ایران را با عرفان اسلامی آشنا کرد، اما حیف که شناخت اکثریت مردم ایران از جامی فقط به نام آثار او، آن هم به لطف مدارس و کتب درسی محدود می‎شود.