Täbriziň karton muzeýinde seýrek duş gelýän karikaturalaryň toplumy

Täbrizi "ilkinjileriň şäheri" diýip atlandyrýarlar. Bu şäher Eýranda köp ugurlarda öňdebaryjydyr. Käbir jemgyýetçilik, bilim we medeniýet edaralary, mysal üçin, häkimlik, ýangyn söndüriji gullugy, umumy kinoteatr, çagalar bagy, çaphana we kerleriň mekdebi ilkinji gezek Täbrizde döräpdir. Bu ýagdaý bilen bu şäheri käbir ugurlarda materikde, hat – da dünýäde aýratyn üýtgeşik diýip aýdyp bileris. Mysal üçin, Aziýada şu ugurda ilkinji gezek gurulan bu şäheriň hünär öýünde ýerleşýän, multfilm ugrunda ýöriteleşdirilen "Täbriziň karikatura muzeýi" atly muzeýiň gurulmagy. Bu muzeý bütin dünýäde miltfilm ugrunda ýöriteleşdirilen bary – ýogy 4 sany muzeýiň hereket edýän döwri guruldy. Ululygy boýunça Bolgariýadaky muzeýden soň dünýädäki iň uly muzeý hasaplanylýar.

Täbrizdäki Sungat öýüniň (karton (multfilm) muzeýiniň) taryhy

Soňlar Gülüstan bagy diýip at alan bu ýeriň gurluşygy 1934 – nji ýylda başlady. Bu bina 1949 – njy ýylda açylyp ulanylmaga berildi we ilki başlarda serkerdeleriň sport we kabul ediş jaýy bolupdyr. Yslam rewolýusiýasyndan soň hem birnäçe ýyl käbir döwlet emeldarlarynyň dolandyryş edarasy bolupdyr. 1980 – nji ýyllarda bu bina birnäçe wagt Täbriziň milli kitaphanasy bolup hyzmat edýär. Bu kitaphanany gurmak teklibi 1950 – nji ýylda Täbriziň häkimi Mohämmädäliniň bolan döwründe beýan edilýär. Bu teklip beýan edilenden soň Täbriziň medeniýet söýüjileri jemlenip, häzirki Täbriziň ortaky sebitlerinde Täbriziň milli kitaphanasynyň binasyny döretmeli diýen pikire gelýärler. Bu kitaphana halkyň gatnaşmagynda gymmatly we möhüm eserleri jemlenilýän ýere öwrüldi. Balygyň derisine särýani dilinde ýazylan "Resulan Injili" Injiliň iň gadymy nusgasy bolup, ol bu kitaphananyň iň möhüm kitaplarynyň biridir. 1980 – nji ýylda Täbriziň milli kitaphanasy Gülüstan bagy binasyna göçürilende onda takmynan, 55 müň jilt kitap bardy. Birnäçe wagtdan soň şu şäheriň Azadi köçesindäki Täbriziň milli kitaphanasy açylandan soň Gülüstan bagyndaky ähli kitaplar we maglumatlar täze ýere geçirildi we bu sebäpler Gülüstan bagyny Sungat öýüne öwürdi. Şeýlelikde, 2006 – njy ýylda "Sungat öýi" we "Karton muzeýi" işläp başlady.

Täbriziň "Sungat öýüniň" (Karton (multfilm) muzeýiniň) gurluşygy we aýratynlyklary

Täbriziň "Sungat öýüniň" ýerzemini 2860 inedördül metrdyr. Bina üç bölümden gurlandyr: uly zal bolan ortaky bölüm we dürli otaglary bolan demirgazyk we günorta bölümleri. Bu binanyň Täbriziň häkimliginiň binasy bilen bir wagtda gurlandygyna üns berseňiz, olarda örän köp meňzeşlikleriň bardygyny görersiňiz. Bu meňzelik ilkinji bakyşda göze ilýär, sebäbi iki bina hem esprahun daşyndan ýasalandyr. Üstünden birnäçe onýyllyk geçenligi we käbir bölekleriniň könelenligi sebäpli içiniň we günorta balkonlarynyň ýagdaýyny gowulandyrmak üçin birnäçe abatlaýyş işleri geçirildi. Häzirki wagtda Täbriziň "Sungat öýinde" sungat sergilerini we galereýalary gurnamak üçin üç sany zal hereket edýär. Şeýle hem sungat çykyşlary üçin 350 adamlyk teatr sahnasy hem bar. Bu şäheriň Sungat öýüniň günbatarky böleginde ýerleşýän Täbriziň Karton (multfilm) muzeýinde dünýäniň hünärmenleriniň takmynan 14 müň multfilmi, mahabat tagtalary, bukjalary, markalary, wizitkalary we multfilm kitaplary saklanylýar. Bu eserler birnäçe onýyllygyň dowamynda ýygnaldy we Täbrizdäki birnäçe wakalaryň, mysal üçin, 10 – dan gowrak halkara çäreleriniň geçirilmeginiň netijesidir. Bu muzeýdaky iki galereýada dünýäniň iň gowy multfilm suratkeşleriniň 60 sany eserlerini sergä goýupdyrlar. Täbriziň multfilm suratkeşleriniň guramasy hem bu ýerde ýerleşendir. Bu gurama möwsümleýin karikatura boýunça ýerli, milli we halkara çäreleri guramak bilen meşgullanýar. Şeýle hem bu guramada multfilm ugrundan ýöriteleşdirilen kitaphana hem bar. Täbriziň Karton (multfilm) muzeýinde multfilm äheňindäki heýkeller bar we olaryň biri muzeýiň girelgesinde ýerleşip, molla Nasreddin žurnalyndaky gülküli şahsyýetlerden nusga alynandyr.

Täbriziň Karton (multfilm) muzeýi nirede ýerleşýär?  

Karton (multfilm) muzeýi Gülüstan bagy parkynyň demirgazygynda ýerleşýän Sungat öýüniň bir bölegidir. Bu ýere şäheriň ulag ulgamy bilen gelmek bolýar, hususan – da Sungat öýüniň ýanynda Gülüstan bagy ýa – da Gotga metro bekedi bar.

Täbriziň Sungat öýüniň (Karton (multfilm) muzeýiniň) milli sanawa girizilmegi

Bu bina 2008 – nji ýylda Eýranyň milli eserleriniň sanawyna girizildi.