Ýäzdiň täsinlikler muzeýi, gadymy ulaglarda ýatda galyjy gezelenç

Muzeý gadymy sungat eserleriniň ýa – da maddy hem – de medeni taýdan gymmat bolan zatlar saklanylýan ýörite ýerdir. Muzeýi gurmak we möhüm eserleri ýörite bir ýerde saklamak we görkezmek pikirini häzirki dünýä bilen bile hasap etmeli. Bu pikir syýahatçylar üçin dürli halklaryň ylmy, medeniýeti we taryhy bilen tanyşmak üçin taýsyz pursatdyr. Şol sebäpden hem häzirki wagtda muzeýler örän üns çekijidirler we dünýäniň meşhur muzeýleri her ýyl millionlarça tomaşaçylary garşy alýarlar. Muzeýleriň ähmiýetlidigi sebäpli syýahatçylaryň köpüsi syýahat etjek şäherleriniň muzeýlerine barmagy syýahat zeruryýetlerinden biri diýip hasap etýärler. Eýranda özleriniň saýlan üýtgeşik temasy sebäpli üns çekýän muzeýler örän köpdür. Ýäzdiň täsinlikler muzeýi Eýrandaky awtoulag söýüjileriniň, meteorit we petrologiýa söýüjileriniň baryp görmek isleýän ýörite muzeýleriniň biridir. Bu temalar ilkibada baglanyşyksyz bolup görünmegi hem mümkin, ýöne olaryň bir ýerde jemlenmeginiň syry gizlin muzeýiň bir ýere jemleýji sazlaşygydyr.

Ýäzdiň täsinlikler muzeýiniň aýratynlyklary

Ýäzdiň täsinlikler muzeýi 2024 – nji ýylda Ýäzdiň Emir çahmag meýdanynyň ýanynda işläp başlaýar. Ondan öň 2017 – nji ýylda "Taryhy, klassiki we elde ýasalan ulaglaryň muzeýi" ady bilen milli meýdançada (Aýatollah Kaşani köçesindäki günorta kärhanalar toplumy, Häfte tir parkynyň garşysynda) 1800 inedördül meýdany tutýardy. Muzeý gurlanyndan bir ýyldan soň 2018 – nji ýylda muzeýleriň halkara geňeşi tarapyndan döredijilik we tehnologiýa boýunça Eýranyň iň gowy muzeýi hökmünde tanyşdyryldy. Taryhy ulaglaryň muzeýi özüniň işlän ýyllarynyň dowamynda Ýäzd şäheriniň iň köp gelim - gidimli muzeýidi. Ýäzdiň täsinlikler muzeýindäki iň möhüm eserler hemmesiniň ýaşy geçen ulaglar, motorlar we tigirlerdir. Bu guramanyň ulaglarynyň sany 40 – a ýetýär. Şeýle hem 30 sany tigir we motor tomaşaçylar üçin goýulandyr. Belki – de ýaşy ululara bu ulaglary görmek ýatda galyjydyr; ýaşlar hem muzeýleri görmek bilen gadymy ulag ýasamak sungaty we olaryň kämilleniş ýoly bilen tanyşýarlar. Ýäzdiň täsinlikler muzeýinde elde ýasalan 6 sany ulag bar. Şeýle hem muzeýdaky käbir ulaglar Eýrandaky ýeke – täk nusgasy bolan ulaglar hasaplanylýar, mysal üçin, Sipak kompaniýasynyň fyberglass kuzowly peugeot sitraen 1 we sitraen ulaglary. Sipak Saýpa ulag kompaniýasynyň ilki işläp başlanda tanalýan adydyr. Saýpa 1965 – nji ýylda Fransiýanyň Sitroen ulag kompaniýasy bilen hyzmatdaşlykda gurlan Eýranyň ulag kompaniýasydyr. Žiýan we Reno ulaglarynyň beýleki görnüşleri bu kärhananyň öndüren ilkinji we iň meşhur ulaglarynyň sanawyna girýär. Ýäzdiň täsinlikler muzeýinde köp ulaglar Sitroen kompaniýasyna degişlidir. Sitroen AK 350 ulagy, merhum professor Mohämmedreza Şäjäriýanyň Benz 350 ulagy, Dodge Monako ulagy we başgalar muzeýiň görnükli ulaglary hasaplanylýar. Muzeýde birnäçe Žiýan ulaglary bolup olary görmek Eýranlylar üçin örän ýatda galyjydyr. Her ulagyň ýanynda onuň döredilen ýyly we aýratynlyklary barada maglumat bar. Ulaglaryň köpüsi 1952 – 1992 – nji ýyllar aralygynda döredilendir. Elbetde Ýäzdiň täsinlikler muzeýi diňe ulaglar bilen çäklenmeýär, eýsem muzeýiň kolleksiýonerlary bolan "Ärdani doganlar" iň gyzykly bölümleriniň biridir we ol bölümde iki – üç gatly witrinalarda daşlar we meteoritler ýerleşdirilipdir. Iň ulusy 7600 gram bolan 60 bölekden ybarat meteoriti synlamak bolýar. Bu ýerde goýulan daşlaryň käbiri gymmat bahaly daşlardyr. Muzeýiň ýene bir bölegi antika eserlerine degişlidir.