Näme üçin Sagdy heniz hem ýaşaýar?

Sagdy, ähli pars dilinde gürleýänler we edebiýat höwesjeňleri tarapyndan söýülýär. Ol pars prozasynyň iň ýokary nokadynda dur. Iki sany meşhur "Bustan" we "Golestan" eseriniň goşgulary we hekaýalary halk arasynda meşhur. Jemgyýetde köp adamlar öz mertebesini we derejesini görkezmek üçin Sagdynyň goşgularyna we hekaýalaryna ýüzlenýärler.

Sagdynyň edebi ähmiýeti we aýratynlyklary

Gysga we sada ýazmaklyk onuň eserleriniň iki möhüm aýratynlygydyr. Eýranyň resmi senenamasynda Ordibeheşt aýynyň biri Sagdyny ýatlama güni mynasybetli onuň adyny göterýär. Bu güne şahyryň adynyň goýulmagynyň sebäbi Golestan kitabynyň ýazylmagynyň başlangyjydyr.

Häzirki wagtda Sagdynyň parahatçylyk döredijiligi bütin dünýäde meşhurdyr. Eserleri, ökde proza ​​bilen ynsan bolmaga, adalata gönükdirilen, ahlaklylyga we adamlara zyýan bermezlige ünsi çekýär. Bu aýratynlygyň aýdyň mysaly aşakdaky setirlerdedir:

"Adamlar bir bedeniň agzalarydyr / ýaradylanda göwher kimindir."

Durmuş bir agza dert beren bolsa,/ beýleki agzalary dertsiz goýmaz.

Başgalaryň gamy seni gynandyrmasa / Onda Size ynsan diýip ýüzlenilmesin."

Sagdy Eýranlylaryň arasynda

Eýranlylar Sagdy ýaly şahyryň bardygyna buýsanýarlar. Adamlar Sagdynyň mazaryna baryp gysga wagtlyk hem şol ýerde bolmaklygy uly hormat hasaplaýarlar. Ⅶ  asyryň meşhur şahyrynyň şöhraty Eýranyň syýasy serhetlerinden geçdi we Eýran medeni serhetleriniň bir bölegi şahyra degişlidir. Sebäbi Sagdy eserlerinde parahatçylyk, hoşniýetlilik, çydamlylyk we rehimdarlyk hakda aýdypdyr. Eýranyň başga bir meşhur şahyry Hafyz hem bu aýratynlyk barada belläp geçen we meşhur gazalynyň birinde şeýle diýip belleýär:

“Hergiz ýagşy adam dünýäden ötmeýär / Ady ýagşylykda tutulmaýan ötendir."

Sagdy ýedi ýüz ýyla golaý wagt bäri Eýranda ilkinji mugallym hökmünde tanalýar. Oňa eýran maşgalalaryna dil we edebiýat öwreden ilkinji mugallym derejesi berildi. "Söz ussady" we "Söz şasy" Sagdynyň beýleki atlary. Bu atlar oňa prozasynyň ussatlygy we eserleriniň tertibi sebäpli edebi we şahyrana şahsyýetler tarapyndan berildi. Sagdynyň eserleri pars dilini we edebiýatyny öwretmegiň çeşmelerinden biridir. Sagdynyň doly ady "Abu Muhammet Muşarraf al-Din Musleh bin Abdullah bin Muşarraf" bolup, ol Sagdy lakamy bilen tanalýar. Lakam - şahyrlaryň özleri üçin saýlaýan sungat adydyr.

Sagdynyň bu lakamyny Parslaryň iň meşhur neberesi Atabak "Abu Bakr ibn Saad ibn Zangi" adyndan alandygy aýdylýar. Atabakan neberesi Ⅶ  asyrda Şirazda höküm sürüpdir. Sagdy ýaş wagtynda Bagdadyň Nizamiýa mekdebine edebiýat we dini ylymlary öwrenmek üçin gidipdir. Ol ýerde Şahab ​​al-Din Suhrawardi we Ibn al-Jawzi ýaly beýik ussatlaryň talyby bolupdyr. Arap grammatikasyny, Gurhany, hukuk we ýörelgeleri öwrenenden soň, lektor hökmünde Hijaz, Şam we Kiçi Aziýa syýahat edipdir.

Sagdynyň dünýä belli iki eseri “Bustan we “Golestan”  

Bu saparda Sagdy ilkinji kitaby "Bustan" eserini ýazypdyr. Bustan goşgy kitabydyr. Sagdy miladydan öňki 655-nji ýylda (biziň eramyzyň 1257-nji ýylda) Şiraza gaýdyp geleninde Abu Bakr ibn Saad ibn Zangä bu kitaby sowgat edipdir. “The Guardian” žurnaly Sagdynyň “Bustan” kitabyny adamzat taryhynyň iň gowy 100 kitabynyň biri diýip atlandyrypdyr.

"Golestan" eseriniň ýazylyşy "Bustan" -dan tapawutlanýar. Sagdy Golestany takmynan alty aýyň içinde ýazypdyr. Bu kitap durmuş sapaklaryndan doly. Kitabyň sekiz bölümine "Patyşalaryň terjimehaly", "Derwişleriň ahlagy", "Mazmunyň fazyleti", "Dymmagyň peýdalary", "Söýgi we ýaşlyk", "ejizlik we garrylyk", "terbiýäniň täsiri" we "sözleýiş däbi" ýaly atlaryň saýlanylmagy bu aýdylanlary tassyklaýar. Sagdynyň bu kitapdaky sözleri adamlaryň arasynda nakyl boldy. Sagdy “Patyşalaryň terjimehaly” atly birinji bapda şeýle ýazýar:

"On derwiş 1 hala ýerleşdirilip biler, ýöne iki patyşa 1 köşge sygmaz".

Sagdynyň aramgähi

Sagdynyň aramgähi Şirazda. "Saadieh" ady bilen tanalýan bu mazar Fahandej dagynyň eňňitlerinde ýerleşýär. Bu ýer Sagdynyň hanakasy bolypdyr diýýärler. Hanaka monahlaryň we derwişleriň ýaşaýan ýeri. Eýranyň iň oňat binagärligi bu sekizburç jaýy beýik potolok bilen gurmak we tamamlamak üçin ulanylypdyr. Bu köşgüň daş-töweregi we özüne çekiji bagy häzirki wagtda Eýranda edebiýat we sungat işgärleriniň köpüsiniň gaçybatalgasydyr.

21-nji aprel, Ordibeheştiň 1-nji gününe gabat gelýän, Eýranyň milli senenamasynda Sagdyny hatyralama güni diýlip atlandyrylýar.