Näme üçin Attar bilen täzeden tanyşmaly?

Attar Nişapuri 1146-njy milady ýylynda ýa-da 540-njy hijri ýylynda Nişapurda dünýä indi. Doly ady Şeýh Fariduddin Abu Hamid Muhammet. Nişapurdaky Kadkan obasy onuň dogduk mekanydyr. Ebu Bekir Ybraýym Attaryň kakasydyr. Attar Ⅵ asyryň ahyrynda doguldy we Ⅶ asyryň başynda aradan çykdy. Ol Eýranyň iň ökde şahyry hasaplanýar. Onuň goşgulary yrfany ugrunda ýokary derejededir. Attar edebiýat, ylahyýet we astronomiýa, aýatlary, hadyslary, lukmançylyk we botanika ylymlaryny we sungatyna ökde bolsa-da, yrfan bilen meşhurdyr. Said Nafisi, Attaryň Aý senenamasynyň Ⅵwe Ⅶ asyrlarynda möhüm sopuçylyk nesillerinden biri bolan Şeýh Najmaladdin al-Kubranyň (Kubra tarikatyny esaslandyryjy) şägirdi diýip hasaplaýar. Şeýle hem Attara Abu Said Abul-Haýryň (Eýranyň aryfy we şahyry) täsir edendigi hiç kim üçin syr däl.

Attaryň eserleri

Attar Nişapuriniň yrfany we sopuçylyga meňzeş çemeleşmesi, Hanakanyň we Derwişiň köp agzasynyň özüne seretmegine we goşgularyna we eserlerine sarpa goýmagyna sebäp boldy. Goşgularynda Attar Nişapuriniň lakamy "Farid" we "Attardyr". Bu aýratynlyklaryň hemmesine garamazdan, Attar öz eserlerini dokuz eseri we prozada bir eseri öz içine alýan "Hosroname" we "Muhtarname" atly iki kitabyň girişinde agzap geçipdir. Attaryň şahyrana eserleriniň arasynda Elahiname, Asrarnamah, Jawahername, Hosroname, Şarh al-Galb, Masibatname, Mantik al-Taýr, Diwane äş٬ar, Muhtarname bolup, iň meşhur proza ​​eseri Tazkirat al-Awlýadyr. “Tazkirat al-Awlya”, Ymam Sadykdan (AS) Mansur al-Hallaja çenli ylahy öwlüýäleriň hekaýalaryny we sözlerini öz içine alýar. Ymam Bager (AS) hakda gysgaça ýatlamak bilen tamamlanýar. Attaryň 10 kitabyndan sekizisi saklanyp galypdyr we Jawaher-name we Şarh-ol-Galb atly iki eserinden hiç zat galmandyr.

Attaryň aramgähi

Attaryň garrylygy Mongollaryň Eýrana çozmagy bilen gabat geldi we meşhur bolany sebäpli hem Nişapurda mongollar tarapyndan öldürildi. Attar Nişapuriniň gubury Nişapuryň alty kilometr günbatarynda we Omar Haýýamyň aramgähiniň golaýynda ýerleşýär. Bu mazar Timuriler döwrüne degişlidir we Amir Ali Şirnawaý atly bir adam tarapyndan gurlupdyr. Bu aramgäh ikinji Pehlewi döwründe düýbünden täzelenipdir. Attar Nişapuri mawzoleýiniň häzirki binasynyň sekiz tarapy we doly girelgeli gümmezli dört girelgesi bar. Attar Nişapuriniň gubury Nişapuryň iň köp zyýarat edilýän ýerlerinden biridir we her ýyl oňa köp syýahatçy we kahankeşde gelýär. Meşhur suratkeş Kamal al-Molkyň jesedi hem bu aramgähde ýerleşýär. Şeýh Attaryň mazarynyň gapdalynda başga-da üç sany meşhur şahsyýet Parwiz Meşkatýan (kompozitor we sazanda), Feridun Geraili (taryh professory) we Pahlawan Şorwarzi (Nişapuryň beýik sport şahsyýetlerinden biri) hem jaýlanan.

Farwardin aýynyň 25-i ýagny 14-nji aprel, Eýranyň milli senenamasynda "Attaryň hatyra güni" diýlip atlandyryldy.