Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky döwlet uniwersitetiniň pars dili bölüminiň gatnaşmagynda Aşgabatda uniwersitetiň mejlisler zalynda söz ussady Abulgasym Ferdöwsiniň hormatyna ýörite çäre geçirildi.

Bu dabara 15-nji maýda duşenbe güni, ilçiniň orunbasary Mahmud Sadeginiň, Eýran Yslam Respublikasynyň medeni meselelri boýunça geňeşçisi Nawid Rasuliniň, ilçihananyň diplomatlarynyň, bilim we sungat işgärleriniň we uniwersitetiň gündogar dilleri bölüminiň müdiriniň, Pars dili mugallymlary, medeniýet merkeziniň mugallymlary, pars dili bölüminiň talyplary we pars dili öwrenijileriniň gatnaşmagynda geçirilip, dabaranyň başynda Durdymyrat Annaýew Babagulyýewiç uniwersitetiň okuw işleri boýunça orunbasary hemme gatnaşýanlara bilelikde geçirilýän Abulgasym Ferdöwsiniň ýatlama we pars diliniň güni çäresine hoş geldiňiz diýip, Fersöwsini Eýranyň beýik şahyry we Magtymgulyny Türkmenistanyň beýik şahyry hökmünde belläp, olara bütin dünýäde uly hormat goýulýandygyny aýtdy.

Çykyşynyň dowamynda, Şanamany dünýäde ahlak häsiýetlere baý ajaýyp eser hökmünde agzady. Iki goňşy ýurduň arasynda medeni umumylyklaryň we gatnaşyklaryň bardygyny belläp, uniwersitetiň okuw işleri boýunça orunbasary şeýle diýdi:  Türkmenistan bilen Eýran Yslam Respublikasynyň arasyndaky gatnaşyklar ähli ugurlarda giňeldi we iki döwletiň ýolbaşçylaryna we halkyna üstünlik arzuw etdi.

Eýran Yslam Respublikasynyň medeni meseleler boýunça geňeşçisi Nawid Rasuli, Magtymguly adyndaky döwlet uniwersitetiniň pars dili we edebiýaty kafedrasy bilen bilelikde söz ussady Abulgasym Ferdöwsiniň ýatlama we pars diliniň güni barada belläp, şeýle diýdi:  halklaryň arasyndaky medeni gatnaşyklar birek-biregi has gowy tanamak esasynda gazanylýar we uniwersitet bu tanyşlykda  iki ýurduň arasyndaky medeni gatnaşyklaryň ösmeginde möhüm rol oýnaýar.

Ol sözüni dowam etdi: Pars dili we onuň ýaýran topraklary, şahyr we sözleýji az zatlary görmedi. Rudakiden Nima, Beýhakiden Saadi we başgalary  Abulgasym Ferdöwsini pars diliniň düýbüni tutujy we pars dilini janlandyran diýip, hasaplaýarlar. "Şanama" eposyň iň gowy nusgasy we dünýädäki iň uly epiki eserleriň biri bolmagy hem ýöne ýerden däldir.

Rasuli sözüni dowam edip, Şanama eposyň 4 esasy aýratynlygyna şol sanda dessançylyk, gahrymançylyk, millilik we özboluşlulyga (adaty bolmadyk) ünsi çekip, şeýle diýdi:  Şanama Hudaýy wasp etmek, paýhas we ýaradylyş hakda aýdylanlardan soň, üç sany mifologiki, gahrymançylykly we taryhy bölümde hekaýalary gürrüň berýär we aslynda Şanamanyň köp bňlegi hekaýalar ugrunda ýazylandyr. Ferdöwsi Şanamada 60 – dan gowrak Eýranly gahrymanyň adyny agzap geçýär. Şanamada medeni däp-dessurlara, urp - adatlara, doga-dileglere we bir halkyň isleglerine köp salgylanylýar we Şanamada Eýran we Eýranly sözleri 1700 gezek gaýtalanýar. Şeýle hem, Hekim Tus Ferdöwsi, Şanamadakyi käbir hekaýalaryň adatdan daşary we geň bolmagy, gizlinliginiň netijesi diýip hasaplaýar.

Soňra, Şanamanyň 10 asyrdan gowrak döwri we Hekim Tusyň özi tarapyndan gurlan tertip köşgi baradaky çaklamasyna salgylanyp, şeýle diýdi: “Bu 10 asyrda eýranlylaryň durmuşy hiç wagt Şanamadan mahrum bolmady. Bu täsin kitap dürli dillere terjime edildi we dünýäniň ähli edebiýat ýokary okuw jaýlarynda eposyň doly we ajaýyp nusgasy hökmünde ykrar edildi.

Eýran Yslam Respublikasynyň medeni meseleler boýunça geňeşçisi beýik türkmen şahyry Magtymguly Pragynyň Ferdowsä we Şanamanyň epiki ruhuny we miflerine ünsüni belläp,şeýle diýdi: Magtymguly Ferdowsiniň barlyga bolan garaýşynyň çuňlugyndan gapyl galmandyr. Ferdowsi ölümiň öňünde hemme kişini deň hasaplaýar we bu düşünjäni Magtymgulynyň goşgularynda-da görmek bolýar.

Rasuli sözüniň soňunda, Pars dili bölümiň mugallymlary we talyplary üçin üstünlik arzuw etdi we Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky döwlet uniwersiteti bilen bilelikde Medeniýet merkezi iki döwletiň medeniýeti bilen has-da ýakyndan tanyşmak üçin çäreleri gurnamaga we pars dili we edebiýaty ugrunda hem hyzmatdaşlyk etmäge taýýardyklaryny aýdyp geçdi. 

Eýran Yslam Respublikasynyň Türkmenistandaky ilçihanasynyň orunbasary Mahmud Sadegi Hekim Abulgasym Ferdöwsiniň we pars diliniň gününiň Magtymguly adyndaky döwlet uniwersitetinde bellenilmegine sagbolsun aýtdy we iki ýurduň ýolbaşçylaryna ähli ugurlarda, esasanam medeni ugurda gatnaşyklary ösdürmek üçin etýän tagallalary üçin minnetdarlyk bildirdi.

Çykyşynyň dowamynda Ferdowsiniň Yslamdan öňki we ondan soňky taryhy tanyşlygy, goşgy düzmeklik tertibi we ussatlygy ýaly beýleki aýratynlyklaryna ünsi çekdi we şeýle diýdi: Ferdöwsi elmydama owadan gürleýärdi we hiç haçan erbet söz sözlemedi we  erbetlilkeri we şeýtany elmydama ýazgardy.

Soňra Şamyrat Çaryýew parsça - türkmençe sözlügiň terjimeçisi bu kitabyň taýýarlanyşy we ony taýýarlamak üçin birnäçe aýlap edilen tagallalar barada gürrüň berdi. Soňra, 10 müňden gowrak pars sözi bolan Medeniýet merkeziniň tagallasy bilen neşir edilen parsça-türkmençe sözlüginiň tanyşdyrylyşy boldy.

Dabara Medeniýet merkeziniň pars dili öwrenijileri we  Magtymguly adyndaky döwlet uniwersitetiniň talyplarynyň dürli medeni we çeperçilik çykyşlaryň ýerine ýetirmegi, Abulgasym Ferdowsi barada klip görkezmek, sahna çykyşlary ýerine ýetirmek, goşgylary we makalalary okamak we başga-da birnäç çykyşlar bilen dowam etdi.

Bu dabarada söz ussady Abulgasym Ferdöwsiniň heýkeli uniwersitetiň rektorlaryna Medeniýet merkezi tarapyndan taýýarlanan beýleki sowgatlar bilen birlikde ýadygärlik hökmünde gowşuryldy. Şeýle hem, Medeniýet merkezi tarapyndan taýýarlanan sözlük kitaby, şeýle hem Saadi gaznasynyň pars dilini öwredýän kitaplary mugallymlara we pars dili talyplaryna gowşuryldy.

Dabaranyň soňunda birek – birege hödür – kerem edildi.