ugurlary esasynda Eýran Yslam Respublikasynda aýallaryň we maşgala ösüşiniň

2021-njy ýylyň iň soňky statistikasyna laýyklykda Pekin resminamasynyň aladalanýan ugurlary esasynda Eýran Yslam Respublikasynda aýallaryň we maşgala ösüşiniň görkezijisi,

2021-njy ýylyň iň soňky statistikasyna laýyklykda Pekin resminamasynyň aladalanýan ugurlary esasynda Eýran Yslam Respublikasynda aýallaryň we maşgala ösüşiniň görkezijisi,

Aýallar we saglyk

• Ýurtda 100 müň aýal üçin 60 akuşeriň we 2,8 ginekolog lukmanyň işi

• Ýurtda dogulýan çagalaryň 95% akuşerler we ginekologlar tarapyndan amala aşyrylýar

• Şäher ilatynyň 100% -i we obalylaryň we çarwalaryň 99% -i üçin ähliumumy saglygy goraýyş ulgamyny ornaşdyrmak.

• Aýallaryň ömrüiň dowamlylygyny 78 ýaşa çenli ýokarlandyrmak

• Her 100 müň dogluşda bäbekleriň ölüm derejesini 8.2% -e çenli peseltmek

• Her 100 müň dogluşda 5 ýaşa çenli çagalaryň ölüm derejesini   14,2% -e çenli azaltmak

• Ýurtdaky ginekologiýa hirurglarynyň we akuşerleriniň 98% -i aýallar

• Hünärmen lukmanlaryň 40% we inçe ugurly lukmanlaryň 30% aýallar

• Ýatgynyň boýunjygynyň rak keselinden iň pes ölüm derejesi boýunça dünýäde 10-njy ýerde durýar  

Aýallar we bilim

• Uniwersitet professor –mugallymlar düzümindäki zenanlaryň paýynyň 3,33% -den gowrak köpelmegi

• Lukmançylyk ylymlary uniwersitetleriniň mugallymlarynyň 34% -ini aýallar düzýär

• Aýallaryň we gyzlaryň arasynda sowatsyzlygy ýok etmek 99,30%  derejesinde

• Ýurduň başlangyç we orta derejedäki  bilim ulgamynda gender boşlugyny doly ýok etmek

• Ýurduň döwlet uniwersitetleriniň talyplarynyň 56% -ini aýallar düzýär

• Ýurtda 9500-den gowrak zenan ýazyjy we 840 zenan neşirçi işileýär

• Başlangyç synpda okaýan gyz okuwçylaryň sanynyň 115% -e çenli ýokarlanmagy

• Orta mekdepde okaýan gyz okuwçylaryň sanynyň 84% -e çenli ýokarlanmagy

• Aýallaryň erkek talyplara bolan gatnaşygy 48% ýokarlandy

Aýallar we sport

• Soňky dünýä wakalarynda zenan türgenler tarapyndan gazanylan 3302 sany medal

• Zenan   türgenler tarapyndan bir wagtyň özünde Olimpiýa we Paralimpiýa kwotasynyň gazanylmagy

• Milli we halkara ýaryşlarda 88,366 zenanyň  emin hökmünde işjeňligi

• Dünýä sport federasiýalarynda 97 halkara oturgyçda aýallaryň bolmagy

• Zenanlar üçin 16111 sport kluby işleýär

• Sport federasiýalarynyň prezidentleriniň we wise-prezidentleriniň 51-si zenanlar

• Welaýat derejesinde sport toparlarynyň ýolbaşçylarynyň 70-si zenan

Zenanlaryň  häkimiýet  we karar bermek ugurlaryndaky işjeňligi

• Ýurduň ýokary, orta derejeli we esasy dolandyryş derejesindäki döwlet işgärleriniň 25,2% aýallardyr.

• Aýal-gyzlar we maşgala meseleleri boýunça wise-prezident wezipesini zenan maşgala eýeleýär

• Ýurtda1121 aýal kazynyň  işlemegi

• Yslam Geňeşine aýallaryň gatnaşygynyň derejesiniň 5.59% -e çenli ýokarlanmagy

• Birinji tapgyrdan Yslam Geňeşiniň mejlisinde zenan deputatlaryň 16,5 esse köp bolmagy

• Zenanlar Yslam Geňeşiniň mejlisiniň 11-nji çagyrlyşynda  111 orny aldy  

• 11-nji çagyrlyşda  mejlisde wekilçilik etmek isleýän zenanlaryň  sanynyň 227% ösmegi

Zenanlar, daşky gurşaw, howa we krizisler

• "Daşky gurşaw” guramasynyň  prezidentligine 4 möhletde zenanlaryň bellenilmegi

• Ýurduň daşky gurşawy dolandyryş wezipeleriniň dörtden bir bölegininiň zenanlara berilmegi

• “Daşky gurşaw” guramasynyň wekilleriniň 40% -ini aýallar düzýär

• Obada ýaşaýan we çarwa zenanlar üçin “Standart, howpsyz we kepillendirilen önümleri öndürmegi we  ulanmagy höweslendirmek we medenileşdirmek” milli meýilnamasynyň durmuşa geçirilmegi.

• 2021-nji ýyldaky ýer titremesi wagtynda möhüm ýerlerde zenanlary wagtlaýyn ýerleşdirmek üçin 20166 sany howpsuz we amatly pena ýerleri döredildi

• 2021-nji ýyldaky   suw joşmasy wagtynda möhüm ýerlerde zenanlary wagtlaýyn ýerleşdirmek üçin 21014 sany howpsuz we amatly pena ýerleri döredildi

• 2021-nji ýyldaky  howa krizisinden ejir çeken 299,120 zenana kömek pullaryny (aýlyk kömek puly) tölemek.

• 2021-nji ýylda ýer titremesinden ejir çeken sebitlerde 20 912 aýal üçin esasy zerurlyklary (suw, iýmit, eşik, ýorgan we ş.m.) üpjün etmek

• 2021-nji ýylda suw joşmasyndan ejir çeken sebitlerde 117,072 aýal üçin esasy zerurlyklary (suw, iýmit, eşik, ýorgan we ş.m.) üpjün etmek

• 2021-nji ýyldaky howa krizisde ejir çeken aýallara 22,977,813,953 tümen nagt pul kömegini tölemek

Zenanlar we telekeçilik we iş

• Zenan iş berijiler, işleýän aýallaryň 1,2%

• Aýallaryň işsizlik derejesiniň 13,7 göterime çenli peselmegi

• 735 zenanyň bilime esaslanýan kompaniýalaryň dolandyryjy müdiri hökmünde işlemegi

• Aýal-gyzlar tarapyndan 250  sany bilime esaslanýan kompaniýanyň döredilmegi

• Bilime esaslanýan kompaniýalaryň direktorlar geňeşiniň agzalary hökmünde 2390 aýalyň işi

• Iş gözleýänleri iş berijiler we bazar bilen baglanyşdyrmak maksady bilen "Maşgala gönükdirilen durnukly telekeçilik iş tory " milli meýilnamasynyň durmuşa geçirilmegi;

• Oba we çarwa aýallara gönükdirilen iş üpjünçiligini güýçlendirmek boýunça milli meýilnama

•Aýal-gyzlar telekeçiligini ösdürmek we guramalara ýer bermek arkaly aýallaryň tebigy baýlyklara elýeterliligini ýokarlandyrmak

• LNSIE modeline esaslanýan oba we çarwa aýallaryň kiçi kärhanalary üçin yzygiderli strategiýa meýilnamasyny durmuşa geçirmek arkaly durnukly işewürligi ösdürmek.

• Oba we çarwa aýallar we gyzlar üçin durmuş üpjünçilik ätiýaçlandyryşy

• Öý hojalykçy zenanlar üçin durmuş üpjünçilik ätiýaçlandyryşy

• Öý hojalygyny dolandyrýan zenanlar üçin  durmuş üpjünçilik ätiýaçlandyryşy

Aýallar we metbugat

• Maglumat tehnologiýasy pudagynda işjeň aýallaryň gatnaşyk derejesini 31,5 göterime çenli ýokarlandyrmak

• 903 sany zenan kinorežissýoryň kino pudagynda işlemegi

• Kino sahnasynyň aňyrsynda 2000 hünärmen zenanyň işlemegi

• Zenan kinorežissýorlar tarapyndan görnükli festiwallardan 114 milli baýrak we 128 halkara baýrak gazanyldy

• Zenan kinorežissýorlaryň we aktrisalaryň 45 –siniň halkara festiwalda emin agzasy hökmünde gatnaşmagy

• Zenanlaryň maglumat we aragatnaşyk tehnologiýalaryna elýeterliligini ýokarlandyrmak:

1. Jübi telefonlaryna el ýeterlilik: 26 million adam (ähli jübi telefonyny ulanýanlaryň 45%)

2. Kompýuterlere el ýeterlilik: 14,5 million adam (ähli kompýuter  ulanyjylarynyň 48%)

3. Internete el ýeterlilik: 18,7 million adam (ähli internet ulanyjylarynyň 48%)